Recensie Wannsee HC door Fabrice Le Henanff

We hebben al heel wat vreemde verstrippingen voorbij zien komen de laatste jaren (denk bijvoorbeeld aan verstrippingen van gedichten, popsongs en aan 1066 – een verstripping van een tapijt) maar nog niet eerder lazen we een verstripping van een... vergadering!
Want dat is feitelijk wat Fabrice Le Hénanff ons voorschotelt met Wannsee. Toegegeven: niet zomaar een vergadering, want tijdens de Wannsee conferentie werd gesproken over de endlösung: De Nazi's wilden van elf miljoen joden af.
Enkele jaren daarvoor waren de joden dankzij de Nürnbergwetten – ook al zo'n onvoorstelbaar wreed politiek gegeven – vogelvrij verklaard en velen hadden de wijk naar het buitenland genomen, maar anno 1942 bleek deze grote schoonmaak de nazi's toch te mager.
Eén van de problemen was dat er dankzij de in het Oosten veroverde lebensraum steeds meer joden bijkwamen!
Het probleem werd eerder groter dan kleiner. De cijfermatige kant van de Wannsee conferentie is ontstellend, getallen vliegen over de tafel alsof het om een jaarbegroting gaat, maar hier wordt vergaderd over ménsenlevens.


De vergadering begint voorzichtig, niemand neemt nog grote woorden in de mond, niemand wil een boude uitspraak op zijn naam hebben staan. Maar aangezien het plan de joden te deporteren naar Madagaskar onhaalbaar is en de manier waarop men nu – handmatig – de joden opruimt te veel tijd kost weet iedereen – inclusief de lezer – welke kant het op gaat: Systematische, haast industriële uitroeiïng.
Het klankrijm tussen de plaats van de vergadering en ons woord 'waanzin' lijkt voorbestemd.

Hoe schokkend dit relaas van de Wannsee conferentie ook is, het is tevens enigzins taai, zoals je je kunt voorstellen bij notulen. Het aantal deelnemers is hoog, dus je moet er goed je kop bijhouden en bovendien zijn er veel minder nazi-kopstukken bij de vergadering aanwezig dan ik altijd aannam. Eichmann en Heydrich zijn de bekende namen, de rest van de groep bestaat uit hoge ambtenaren en afgevaardigden van de grote nazi-bonzen die liever hun vingers niet aan de kwestie wilden branden.
Goed dat Le Hénanff (Ostfront, Westfront, H.H. Holmes) het aandurfde hier een verstripping van te maken en zijn aanpak is grondig. De geschilderde tekeningen zijn bleek en grauwig, passend bij het verhaal.
Ieder van de deelnemers kreeg opdracht zijn notulen te vernietigen. Eén van hen negeerde het bevel en het is dankzij Martin Luther's (what's in a name) kopieën dat we achteraf weten wat er destijds besproken werd.
Misschien dat het verhaal iets opener verteld had kunnen worden als dat het vertrekpunt voor dit verhaal was geweest.
Nu wordt er - heel droog - verslag gedaan van de vergadering en ontkomt Le Henanff niet aan pagina's vol praten hoofden.
Wannsee is minder geschikt voor een groot publiek en voorbehouden aan mensen met een meer dan gemiddelde belangstelling voor geschiedenis in het algemeen en de de Tweede Wereldoorlog in het bijzonder.
Desalniettemin een bijzonder stripalbum dat maar weer eens bewijst dat ons geliefde medium volwassen is geworden.

(HH)

Interesse? Koop het album hier!