Recensie Dada in Leiden HC
door Barthel Brussee

Joost Swarte deed onlangs een boekje open over de kunstrichting De Stijl.
Eén van de in Swartes En toen De Stijl ten tonele gevoerde kunstenaars was grondlegger Theo van Doesburg. Stripauteur Barthel Brussee zet de oprichter van het tijdschrift dat deze beweging in gang zette – letterlijk – op het toneel in zijn stripalbum Dada in Leiden.
Van Doesburg fungeert echter niet als woordvoerder van De Stijl, maar als spreekstalmeester van het Dadaïsme.
Wat is dada? Goede vraag, zo heette ook het vlugschrift dat Van Doesburg schreef en dat de leidraad werd voor de voorstellingen die hij samen met zijn vriendin Nelly van Moorsel, Vilmos Huszár en Kurt Schwitters (Merz) gaf.
De laatste voorstelling in Leiden is het uitgangspunt voor Brussee's stripverhaal.
Brussee is schilder en illustrator, maar experimenteert graag met een veelheid aan kunstvormen, zo als in dit geval met het medium strip.
Een volwaardig stripauteur is hij niet, maar hij begrijpt wel hoe strip werkt (of zou moeten werken). Hij voert twee studenten op die met hun wederzijdse date een avondje Schouwburg gaan doen en daar min of meer toevallig de Dada-voorstelling voor geselecteerd hebben.

Die voorstellingen waren hun tijd vér vooruit. Zó ver dat men er ook vandaag de dag waarschijnlijk schande van zou spreken.
De voorstellingen hadden geen verhaal, geen leidraad en waren bedoeld om het publiek tot reactie te bewegen. Schwitters blijkt Dadaïst in hart en nieren en doet onverstoorbaar zijn – vreemde – ding, maar Van Doesburg ontpopt zich tot een naar mannetje als hij tegen het publiek uitvalt als men te sentimenteel en voorspelbaar reageert op de voorstelling.
Het is allemaal heel absurd en abstract en het gaat de meeste schouwburgbezoekers boven de pet. Dat een groot deel van de voorstelling bestond uit hele lappen in het Duits voorgedragen tekst zal ook niet aan de begrijpelijkheid hebben bijgedragen...
Het tekenwerk van Brussee is wat ruw, maar doet denken aan Tardi's Isabelle Avondrood en het stoort zijn vertelling niet.
Het onderwerp dat hij kiest is verre van alledaags en daarin zit 'm de meerwaarde van dit boekje.
Toen ik dit album uit had wist ik wel wat Dada NIET was, maar wat het nou wèl was, is me niet helemaal duidelijk geworden.
En dat is waarschijnlijk precies de bedoeling van Dada.

(HH)

Interesse? Koop het album hier!