Recensie Ik Rene Tardi,
krijgsgevangene in Stalag IIB deel 1
door Jacques Tardi

Jacques Tardi's obsessie met de Eerste Wereldoorlog resulteerde al in twee prachtige, maar zeer verontrustende, stripalbums.
Waar komt die obsessie vandaan?
Tardi's grootvader vocht mee in de Eerste Wereldoorlog.
De jonge Jacques Tardi hoort de gruwelijkheden die zijn grootvader meemaakte uit de mond van zijn grootmoeder. De zinloosheid van de oorlog maakt grote indruk op de jongen en één van zijn eerste strips handelt over de Eerste Wereldoorlog.
De strip wordt geweigerd. Te gruwelijk, te kritisch naar het militaire gezag.
Jaren later maakt Tardi 't verhaal af als De loopgraven- oorlog en oogst er internationaal roem mee.
Terecht.
Zijn afkeer van de militaire instanties heeft Tardi niet van een vreemde, zo blijkt bij het verschijnen van zijn nieuwste boek dat nu eens niet over de Eérste, maar over de Twéede Wereldoorlog handelt.

Ik René Tardi krijgsgevangene in Stalag IIB is het verhaal van Tardi's vader die na een korte strijd tegen de Duitse agressor in een krijgsgevangenenkamp belandt. Hij zat er vier jaar en heeft op verzoek van Tardi in de jaren tachtig zijn belevenissen nauwgezet opgetekend.
Tardi gebruikt de aantekeningen van zijn vader nu om diens verhaal te verstrippen.
Hij voert daarbij ook zichzelf op. Tardi lag in zijn jonge jaren – wie niet – overhoop met zijn vader.
Met name het feit dat deze zich vrijwillig had gemeld voor het leger vond de jonge pacifistische Tardi onbegrijpelijk.
De eerste helft van dit eerste deel wordt gevuld met een dialoog tussen de jonge Tardi en zijn vader die net dienst genomen heeft.
Tardi's vader René was tankcommandant en we zien hem in zijn tank richting de vijand trekken, terwijl hij vertelt hoe hij de mei- en junidagen van 1940 en de aanloop ernaartoe ervoer. Tardi zelf wandelt in korte broek achter de tank van zijn vader aan en levert commentaar, zowel op de gebeurtenissen als op zijn vader.
De manier waarop Tardi deze qua beeld potentieel saaie dialoog vorm geeft is fantastisch!
Vader en zoon bewegen zich door een decor van aangrijpende oorlogstaferelen.
We zien overhoopgeschoten tanks, gedood vee, kapotgeschoten boerderijen en ander leed dat de oorlog het burgerleven aandeed.
De generatiekloof wordt – misschien per toeval – prachtig verbeeld door het letterlijke 'harnas' waar Tardi's vader zich hult.
Pas halverwege het album komt de echte Rene Tardi tevoorschijn, als hij zijn tank door brandstof gebrek gedwongen in de steek moet laten.
Niet veel later wordt hij gevangen genomen en afgevoerd naar Pommeren, naar Stalag IIB.
Dan begint het verhaal pas echt... en de ellende.
Wat volgt is een hartverscheurend relaas vol ellende, uitzichtloosheid en honger.
Hele hordes jonge mannen worden beroofd van hun vrijheid en hun jeugd. Vier jaar is een eeuwigheid als je tegen de twintig bent en het leven zou moeten gaan ontdekken.
Elke man die er in slaagt het te overleven zal voor het leven getekend zijn...
Wat Tardi hier bovenal schetst is vooral hoe zinloos het allemaal was.
Het zelfde thema als in zijn Eerste Wereldoorlog strips de boventoon voert.
De ervaringen van zijn vader komen dan ook op veel punten overeen met die van zijn grootvader...

Een bij vlagen afschuwelijke, maar fantastische strip!
Het beste dat Tardi ooit maakte?
Misschien is het te vroeg om daar al iets over te zeggen, een meesterwerk moet rijpen, maar Stalag IIB maakt een zeer goede kans!

(HH)