Recensie Voor Blake en Mortimer
1. De U straal door Edgar P. Jacobs &
2. De vuurpijl door Christian Cailleaux, Etienne Schreder & Jean van Hamme
Uitgeverij Blake en Mortimer

Blake en Mortimer was járenlang recordhouder wachten-op-het-vervolg: Er zat dertien jaar tussen deel één en twee van De 3 Formules van professor Sato. Het record sneuvelde toen andere stripmakers hun lezers nóg langer lieten wachten op een vervolg, maar het is nu weer ferm in handen van de erven Edgar P. Jacobs: Er zit zo’n tachtig jaar tussen De ‘U’ straal en het onlangs verschenen vervolg De vuurpijl…

Wie kent het verhaal niet? De Duitse bezetter verbood de import van strips uit Amerika; Edgar Jacobs werd gevraagd voor het Belgische stripblad Bravo het daarin gepubliceerde – en dus plots stopgezette – verhaal van Flash Gordon af te ronden. Hij deed dat keurig, maar weinig subtiel, in slechts drie pagina’s en kon daarna meteen aan de slag met zijn eerste eigen strip De ‘U’ straal.
Jacobs creëerde vervolgens Blake en Mortimer en de stripwereld was nooit meer hetzelfde.

Jacobs borduurde met De ‘U’ straal overduidelijk voort op Alex Raymonds Flash Gordon. Niet alleen Raymonds heldere (klare) tekenstijl is een voorbeeld geweest voor Jacobs; ook het soort avonturen dat Flash beleefde leeft voort in De ‘U’ straal. De helden wandelen net als Flash rond in een universum dat enerzijds hypermodern (science-fiction) en anderzijds prehistorisch (dinosaurussen, aap-mensen) is.
Vergeet niet dat tachtig jaar een mensenleven is en dat de Europese strip halverwege de jaren veertig nog in de kinderschoenen stond. Van doortimmerde verhalen met een logische structuur was nog nauwelijks sprake in de voor kinderen gemaakte stripblaadjes. De auteurs lieten hun helden simpelweg van het ene gevaar naar het andere hobbelen.
Ook het min of meer vaste aantal pagina’s per avontuur – zoals dat nu gebruikelijk is bij genre-strips werd nog nauwelijks gehanteerd. Wel bij De ‘U’ straal trouwens, dat keurig 48 pagina’s telt.
De strip is dan ook een typisch product van haar tijd, hoewel in vergelijking met ander materiaal uit die tijd verbazingwekkend coherent; eigenlijk brachten toentertijd alleen Hergé (Kuifje) en Vandersteen (Suske & Wiske) het er beter vanaf.
Het verhaal – dat later als Blake & Mortimer deel 0 werd uitgebracht – was eigenlijk niet af en de ‘U’ straal komt vreemd genoeg in het album eigenlijk helemaal niet voor: Het vertelt van een groepje mensen dat op zoek gaat naar Uradium, het materiaal waarmee de ‘U’ straal gecreëerd kan worden.
Ze komen daarbij in aanraking met allerlei monsters, vijandige natuur en oude beschavingen.
Die oude beschavingen zou Jacobs meenemen naar Blake en Mortimer; de rest liet hij vallen.

Topschrijver Jean van Hamme besloot uit de doeken te gaan doen hoe het – volgens hem – verder was gegaan nadat de grondstoffen bemachtigd waren. Hij maakt er een verhaal van dat ergens tussen De ‘U’ straal en de eerste avonturen van Blake en Mortimer inhangt en eigenlijk wel een leuk bruggetje vormt tussen die twee. De vuurpijl is duidelijk een vervolg op Jacobs’ eersteling, maar je vindt er ook supersonische vliegtuigen in, zoals in De Zwaardvis en een duikboot uit diezelfde albumreeks, alsmede de aanwezigheid van natuurgeweld waar Jacobs in zijn succesreeks regelmatig gebruik van zou maken.
Is De vuurpijl een interessante strip?
Nauwelijks, daarvoor sluit het te goed aan bij zijn 80 jaar oude voorganger.
Het is voorspelbaar en je hebt niet het idee dat er iets onmisbaars toegevoegd wordt aan het eerste deel. Van Hamme heeft de losse eindjes keurig aan elkaar geknoopt, dat wel, maar is niet in de valkuil gevallen er een moderne strip van te maken. Daarmee heeft hij een prima vervolg geschreven, maar helaas op een boek dat volledig uit de tijd is…
Het tekenwerk van Blake & Mortimer-voortzetters Christian Cailleaux en Étiennne Schréder is trouwens ook prima. Een ietsje hoekiger dan dat van Jacobs, waaruit maar weer blijkt hoe verbluffend goed die al bij zijn eerste stripalbum wist te tekenen.
Ook fraai is de inkleuring van Bruno Tatti; zijn zachte kleuren verdoezelen dat hij digitaal inkleurt en geven de strip een ouderwetse maar voor moderne ogen ook geschikte sfeer mee.
Hij kleurde ook het eerste deel De ‘U’ straal voor deze gelegenheid opnieuw in en dat maakt het dan toch wel weer interessant om deze beide deeltjes aan je stripverzameling toe te voegen...

(Hans Hartgers)

Interesse? Koop het album hier!