Recensie Tom Poes en de Pas-kaart door Dick Matena
naar Marten Toonder (Heer Bommel)

Een nieuwe Bommel! Wie had daar nog op durven hopen?
Weliswaar heeft Marten Toonder Dick Matena aangewezen als zijn opvolger en hem toestemming gegeven met Tom Poes en Heer Bommel voort te gaan, mits hij zich beperkt tot balloonstrips – Bommelstrips met onderteksten, dat was enkel Toonder voorbehouden.
Matena heeft zelfs met Toonder gewerkt aan nieuwe strips van Bommel, die gebundeld zijn in het 21e deel van de Avonturen van Tom Poes, zoals uitgegeven door uitgeverij Panda in 2009.
Daarin is ook het derde avontuur De Paskaarten te vinden, dat de beide heren van stand samen aanvingen, maar dat na slechts 9 voltooide pagina's werd stopgezet. Toonder kon maar moeilijk verkroppen dat hij niet meer – zoals vroeger – met de gum in de weer kon om de tekeningen van zijn medewerker(s) bij te werken en naar zijn inzichten aan te passen.


Matena is met De Pas-kaart van voren af aan begonnen en een andere richting in geslagen. Haakte het verhaal eerst in op kaart-verzamelrages als Pokemon, nu is het thema de schaalvergroting en de jacht naar geluk. Het gras is groener aan de andere zijde van de heuvel.
De Pas-kaart leidt je er naar toe. Of niet?
Hoewel het tekenwerk van zijn eerste poging indrukwekkender was (het leek verdorie wel of Piet Wijn die negen pagina's getekend had) is de kwaliteit van het tekenwerk in deze nieuwe versie – al schemert de routine hier en daar door de tekeningen – van hoog niveau.
Dat geldt helaas niet voor al het werk dat er tegenwoordig van Dick Matena verschijnt.
Waarom dat is zagen we afgelopen week op de televisie in Dick is boos.
De man is 71 en zit nog steeds elke dag vastgekluisterd aan zijn tekentafel en werkt zich uit de naad om een beetje rond te kunnen komen.
In Nederland striptekenaar willen zijn betekent armoede lijden, dat blijkt maar weer eens... Misschien dat rondkomen van een dagelijkse gag-strip in de krant nog lukt, maar Matena moet het met zijn strips – nu er geen tijdschriften meer zijn om in voor te publiceren – uitsluitend van de albumverkoop hebben. Dat levert blijkbaar nauwelijks een droge boterham op.
Om die reden zagen Hanco Kolk en Peter de Wit eerder af van hun plannen aan een nieuwe Gilles de Geus te beginnen.


Matena is er in geslaagd een Toonderiaans verhaal te schrijven, waarin een woordspeling uitgroeit tot een maatschappijkritisch verhaal dat wel eens tijdloos zou kunnen zijn. Daarmee is niet gezegd dat dit verhaal even goed is als de beste Bommelverhalen van Toonder zélf.
Met name het middelste gedeelte is wat warrig en misschien wat complexer dan nodig.
Maar toch... De Pas-kaart is méér geworden dan een simpel avonturenverhaaltje met de beer en de poes in de hoofdrol en Matena weet in de vrij korte bestek (40 halve pagina's) vrijwel álle belangrijke figuren uit de Bommelsaga voor het voetlicht te brengen.
Het probleem met het voortzetten van series is dat de bedenker ervan vaak ook de ziel van het product meegenomen heeft in het graf.
Wat dat betreft heeft Toonder de juiste opvolger aangewezen. De twee waren niet voor niets vrienden: Matena snápt Toonder, en daarmee Heer Bommel.
Voor Dick Matena is het te hopen dat hij het wat kalmer aan kan gaan doen.
Voor de Bommelliefhebber is het te hopen dat Matena nog lang niet uitgetekend is op Heer Bommel & Tom Poes...

(HH)