Recensie Tramp 1 t/m 10
door Patrick Jusseaume & Jean-Charles Kraehn

Je hebt striphelden die het avontuur opzoeken – zoals bijvoorbeeld Kuifje – maar je hebt er ook die er per ongeluk in verzeild raken, zoals Yann Calec, de hoofdrolspeler in de strip Tramp. Dat laatste is vaak iets geloofwaardiger, maar als het avontuur er op zit is het uit met de pret. Hoe groot is de kans dat zo iemand daarna wéér door een samenloop van omstandigheden in een avontuur terechtkomt? Niet zo groot. Wil je als stripmaker tóch door met deze figuur dan dreig je de gewonnen geloofwaardigheid al snel weer kwijt te raken.
Tramp-scenarist Jean-Charles Kraehn weet dat probleem echter aardig te omzeilen door steeds een heel ander soort avontuur voor zijn held-tegen-wil-en-dank te kiezen...

In de eerste cyclus (deel 1 t/m 4) zoekt Yann een baantje. Dat blijkt niet mee te vallen, maar na enig creatief aandringen wordt hij benoemd tot kapitein op de Cargo Belle Helene. Wat Yann niet weet is dat de reder financieel in zwaar weer is geraakt en het schip wil laten zinken om de verzekeringspremie op te strijken. Voor de geloofwaardigheid moet Yann en een groot deel van de bemanning mee naar de kelder!
Helaas voor de reder is Calec minder naïef dan zijn leeftijd doet vermoeden.

De tweede cyclus beslaat twee delen. Calec is eerste stuurman onder de moeilijke kapitein Avron. Iedereen aan boord haat hem, want het is onmogelijk bij die man iets goed te doen. Zelfs Calec – die beter zou moeten weten – kan zich op een dag niet meer inhouden, slaat de kapitein knock-out en laat hem bewusteloos in het ruim achter. De volgende dag is de kapitein zoek. Welk schip raakt er nu zijn kapitein kwijt? Als Avron gevonden wordt – dood – moet de schuldige opgespoord worden. Wie aan boord heeft een motief en kan dus de schuldige zijn? Iedereen! Zelfs Yann Calec.

In de derde cyclus (deel 7 t/m 9) krijgt Calec een ongewone opdracht. Hij moet daarvoor naar Indochina, waar een oorlog woedt. Hij wordt er geconfronteerd met zijn verleden en met zijn vader, die in Indochina is gedood door de Vietminh en die in Indochina als een held wordt vereerd. Calec denkt er het zijne van. Hij heeft het niet zo op zijn vader, was die niet gewoon een Westerse uitbuiter die zijn verdiende straf gekregen heeft?
Via Ha Tu – het voormalige liefje van zijn vader – komt hij op het spoor van de schat van Tonkin.
Klinkt suf; een schatjacht, maar Kraehn weet er een extra dimensie aan toe te voegen door de rechtschapen Calec in gewetensnood te brengen als er noodgedwongen een man gemarteld moet worden om een kind te redden. Opeens begrijpt hij zijn vader's positie een stuk beter...

Met het (voorlopig?) laatste deel Het vervloekte vrachtschip zijn we weer terug waar we begonnen. Ook qua niveau. Calec heeft van het geld van de Tonkin-schat een eigen vrachtschip gekocht, de Pierrick. Het heeft enige reparatie nodig en verdwijnt in het droogdok terwijl Calec met veel moeite een bemanning bij elkaar probeert te sprokkelen. Als hem dat eindelijk gelukt is breekt er een enorme staking uit bij de dokken. Als die nog een paar dagen duurt is Calec's onderneming al failliet voor hij een meter gevaren heeft! Toeval? Of zitten de grote reders daar achter, die niet zitten te wachten op kleine zelfstandigen als Calec?
Als één van Yann's mannen dood gevonden wordt en alle bewijsmateriaal wijst naar de leider van de stakers wordt de staking opgeheven en kan Calec alsnog op tijd uitvaren. Ook erg toevallig allemaal.
Toeval heeft er weinig mee te maken, het is het werk van een getraumatiseerde zeeman en voor de tweede keer in zijn veelbewogen carrière moet Calec alles op alles zetten om te voorkomen dat zijn schip naar de kelder gaat!
De eerste cyclus van Tramp is ontegenzeggelijk de beste. Er zijn natuurlijk meer strips over gewone mensen die in de val gelokt worden door de hoge heren omdat daar geld aan te verdienen valt, maar in deze setting had ik het nog nooit gezien.
Iets van die originaliteit gaat verloren in de volgende cycli, en natuurlijk begint het wat op te vallen dat Yann Calec keer op keer op miraculeuze wijze aan de dood ontsnapt.
Met deel 10 Het vervloekte vrachtschip komt Kraehn echter weer onverwacht sterk uit de hoek en revancheert zich – na een wat zwakkere derde cyclus – volledig! De tekeningen worden er echter door Jusseaume's gezondheidsproblemen niet beter op.

Tramp is een toegankelijke zeevaart-strip, gesitueerd in de jaren '50 van de vorige eeuw. Blake en Mortimer-liefhebbers vallen zich er geen buil aan. Ook associeert de stripliefhebber door de vrachtschepen onvermijdelijk met Kuifje en de Karaboudjan, het schip van kapitein Haddock. Dat is niet toevallig want in de derde cyclus duiken twee mannen van de geheime dienst op die wel erg veel gelijkenis vertonen met Jansen en Janssen!
De strip is goed gedocumenteerd, boeiend verteld en goed getekend. Tekenaar Patrick Jusseaume (Huis van Kwant, Wachters van het bloed) is geen virtuoos, maar zijn tekeningen zijn helder en overzichtelijk en zijn inkleuring is sfeervol. Schrijver Jean-Charles Kraehn (Onthoofde arenden, Gil St. Andre, Sprinkhaan) grossiert in langlopende series. Van oorsprong is hij tekenaar, maar tegenwoordig schrijft hij voornamelijk scenario's (al neemt hij voor de laatste paar pagina's van Tramp deel 10 de pen weer even ter hand omdat Jusseaume met zijn gezondheid tobt). Zijn verhalen zijn toegankelijk, maar niet oppervlakkig, Kraehn is zowel op het gebied van striptekenen als op dat van stripschrijven een vakman.
Kom aan boord, dan kunnen de trossen los!

(HH)