Stripboek van de maand oktober 2011
Rhythm - het stripwerk van Peter Pontiac HC

 

Je hebt verzamelaars die maar blijven cirkelen rond één stripreeks, of zelfs één album. Het Blake & Mortimer deel Het gele teken in tig-uitvoeringen in je kast, of een hele plank met de inmiddels ontelbare hoeveelheid verschillende uitgaven van Het Spaanse spook van Suske & Wiske. Heeft ook voordelen, want op die manier is er geen kunst aan al je boeken gelezen te hebben! Zelf spaar ik liever wat breder en ik heb me – jaren geleden – dan ook voorgenomen: Geen dubbele uitgaven. In mijn kast zul je niet twee keer hetzelfde album aantreffen!
Principes kunnen zich tegen je keren.

Sporadisch stond ik mezelf toe hier een uitzondering op te maken. Pontiac's Requiem Fortissimo had ik bijvoorbeeld al in de wat lullig uitgegeven Casterman zwart/wit-uitgave en toen Oog & Blik een fraaie editie met steunkleur uitbracht, kocht ik die ook. De zwart/witte kon dan wel weg...
Tja... Nee, die hield ik toch maar.

 

 

Meer dan 40 jaar heeft Peter Pontiac er inmiddels opzitten als illustrator/tekenaar en toch was daar tot voor een paar jaar geleden maar zéér weinig van terug te vinden in de stripwinkels. Eén compleet boek – het eerder genoemde Requiem Fortissimo – voor de rest was de liefhebber aangewezen op tijdschriften als Tante Leny Presenteert, Talent, Aloha en Muziekkrant Oor. En dat waren dan nog de minder obscure publicaties! Wie alles van Pontiac in huis wilde hebben moest dieper graven dan mijn vrije tijd toeliet. Heel blij was ik dan ook met de uitgave van de Pontiac Review die in de jaren '90 startte.
Pontiac rangschikte al zijn werk thematisch in zeven delen. De vormgeving en de aanpak sloot naadloos aan bij de inhoud van de delen. Anarchistische-blaadjes, rommelige jaren zestig stencils en hippe, groovy tijdschriften die nog met schaar en lijmpot in elkaar geknutseld waren, zijn overduidelijk Pontiacs uitgangspunt geweest bij het samenstellen van zijn carrière-overzicht.
Het leek een tijdje de definitieve Pontiac-uitgave.

 

 

Pontiac's carrière nam een aanvang in de nadagen van de jaren '60, toen hij een tekening maakte voor een Rolling Stones-songbook. OK, hij leunde zwaar op de excentrieke Amerikaanse Underground-tekenaar Robert Crumb, maar wat kon die vent tékenen. Al snel werd bij gevraagd voor allerhande blaadjes. Die zijn hem zeer ter wille geweest, want Pontiac miste door zijn zucht naar roesmiddelen vaker zijn deadline dan hij 'm haalde. Vol goede moed begon hij meermalen aan een pagina, om na twee plaatjes al volledig vast te lopen. Zijn fenomenale tekenwerk redde hem. Hij maakte de pagina af door er een aantal geniale – maar al eerder gebruikte – tekeningen in te plakken en kwam er mee weg...
Zo af en toe vervaardigde hij een leesbare strip in die beginjaren, maar doorgaans valt er geen touw aan vast te knopen. Ook toen hij zich herpakte en een 'echt' verhaal begon in Gummi De censuur en de Bliep moest hij uiteindelijk de publicatie staken voor het verhaal af was.

Maar Pontiac maakte halfweg de jaren tachtig een nieuwe start, publiceerde zijn eerste echte boek en illustreerde de B-kant van de cultuur in bladen als Oor en de VPRO-gids.
Vanaf dat moment worden de verhalen ook interessant en hoef je Pontiac niet enkel alleen voor de tekeningen te volgen. Tekeningen die trouwens door Pontiacs experimenteerdrift maar beter en beter werden. Schijnbaar moeiteloos schakelde hij tussen verhalen over van een realistische tekenstijl op een eveneens overtuigende karikaturale manier van tekenen.
Ook fantastisch is zijn kleurgebruik, waarin hij er met stiften, verf en kleurpotloden lustig op los experimenteert. 't Is elke keer weer anders, en toch herkenbaar Pontiac. Met zijn inspirator Robert Crumb heeft hij – hoewel hij zich van diens stijl heeft losgemaakt – gemeen dat ze beiden geweldig goed zijn met lettertypes. Letters van Pontiac zijn een lust voor het oog!

 

 

In 2000 verraste hij vriend en vijand met Kraut, een graphic novel over zijn vader, die niet alleen foute sympathieën had in de Tweede Wereldoorlog, maar over de gehele linie een mysterieuze figuur was. Alle oude verwijten waren in één klap van tafel. Pontiac – zo had hij met Kraut bewezen – kon vertellen! Zijn meesterwerk is een vreemde eend in de bijt, want vrijwel al zijn andere werk gaat over drugs, muziek, de subcultuur, literatuur en de kunst.
Al het stripwerk
dat Peter Pontiac maakte tussen 1969 en 2011 – met uitzondering van Kraut – is nu verzameld in Rhythm, een 365 pagina's dikke bundeling. Er zullen wel wat stripjes tussen zitten die ik niet eerder gezien heb, maar het overgrote deel heb ik in de één of andere vorm al in de kast staan. Maar die Reviews ga ik mooi niet wegdoen, hoor! Liever nog gooi ik m'n principes overboord. Want Rhythm moet méé naar huis,- dat lijdt geen twijfelt - al komt daarmee Pontiacs stripwerk dubbel en Requiem Fortissimo zelfs drie kéér in mijn kast te staan...
Wow! Wat een boek! Voorbeeldig uitgegeven, met een cover die aantoont dat Pontiac de alternatieve Amerikaanse striptekenaars nog steeds nauwlettend in het oog houdt. Beter dan dit kun je zo'n boek niet uitgeven. Alles klopt.
Pontiac is er niet voor de grote massa.
Hij is er voor de fijnproever, de fanaat. Die komt volledig aan zijn trekken met deze prachtige uitgave!

 


 

(HH)

 

Eerbetoon van Peter Pontiac aan Robert Crumb

 

 

 

 

 

 

Rhythm HC
Het stripwerk compleet &
chrononologisch 1969-2011


Pontiac Review #1
Gaga en de Hippieteit!

 

Pontiac Review #2
De Ridder-reportages

 

Pontiac Review #3
Het schaamdeel

 

Pontiac Review #4
Detoxiphobia

 

Pontiac Review #5
Pop-Art

 

Pontiac Review #6
De pen & het zwaard

 

Pontiac Review #7
Dossier X-11

 

Pontiac Review set
#1 t/m #7

 

Requiem Fortissimo
zwart-wit (Casterman)

 

Requiem Fortissimo
met steunkleur (Oog & Blik)

 

Kraut
(Diverse uitvoeringen)

 

Pornfolio portfolio
Making of Sacred Pin-ups

 

Roel Bentz v/d Berg - De luchtgitaar
met illustraties van Peter Pontiac