Recensie Junker - Een Pruisische blues HC
door Simon Spruyt

De strips van Simon Spruyt hebben altijd een lekker eigenwijze, erudiete inslag. Hij slaagde er totnogtoe niet in er een groot publiek mee aan zich te binden.
Dat zal ook met zijn jongste album Junker waarschijnlijk niet lukken, maar het is wel zijn meest toegankelijke (en beste) album tot op heden geworden!
Spruyt moet jaren aan gewerkt hebben aan dit bijna tweehonderd pagina's tellende album dat handelt over een jonge Pruisische cadet aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog.
Wie denkt dat het album gaat over die oorlog, komt bedrogen uit. Het album eindigt abrupt nog voor die oorlog losbarst.
Het thema van het album Junker is de volwassenwording en toont meedogenloos hoe Ludwig von Schlitt worstelt met zijn opvoeding, de veranderingen in de maatschappij en de ellende waarmee het noodlot zijn familie bedacht heeft.
Zijn vader is een oorlogsinvalide, zijn moeder een kille snob die alles en iedereen minacht en zichzelf ver verheven voelt boven alle andere mensen omdat ze ooit tot de adel behoorde. Die adel verarmde zo snel dat er niets anders opzat dan met Von Schlitt te trouwen.
Zelfs op hem kijkt ze neer...
Ludwig krijgt niet veel mee van zijn moeder; haar gestel is zwak en ze verblijft het hele jaar in Zwitserland om aan te sterken. Feitelijk wordt hij opgevoed door Gretchen, die de kleine Ludwig heel aandoenlijk aanspreekt met Excellenchen.
Wat vooral opval aan Junker is hoe goed Spruyt dit verhaal vertelt.
Goed: het is cynisch (Een volledig verzorgde opleiding (…) compleet met kost en inwoon, in ruil voor een half been? Dat is een koopje!), maar Spruyt vertelt niets te veel en niets te weinig en zijn taalgebruik is bijzonder geïnspireerd.

Hoewel het verhaal gaat over Ludwig en eigenlijk alleen zijn directe omgeving toont, krijgt de lezer een zeer gedetailleerd beeld van de situatie waarin de Pruisische adel begin twintigste eeuw verzeild raakte.
Spruyt's tekenwerk sluit naadloos aan bij zijn verhaal, niet enkel en alleen omdat hij voornamelijk 'Pruisisch' blauw gebruikt.
Ludwig, zijn familieleden en Gretchen krijgen een gezicht mee van Spruyt, maar alle andere figuren gaan door het leven met sterk versimpelde gezichten, niet meer dan smileys. Al die uniforme koppen die maar stompzinnige grijnzen geven het boek een dreigende sfeer en verbeelden grafisch de kloof tussen Ludwig en de rest van de wereld.
Ook erg sterk is hoe Spruyt grafisch speelt met het uiterlijk van de hoofdfiguren. Ludwig's vader verandert op momenten dat hij zijn gezag doet gelden in een Teutoonse ridder – de Von Schlitt's zouden daar vanaf stammen – en Ludwig's moeder in de Griekse godin Pallas Athene, de godin van het verstand, eeuwig maagdelijk.

Het verhaal klopt historisch gezien niet.
Spruyt geeft dat zelf aan met de woorden: 'Zo is het geschied, of toch zo ongeveer'.
Het is in eerste plaats een graphic novel, pas op de tweede plaats een historische strip.
Toch getuigt het album van groot historisch besef en is het voor mensen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis zeer de moeite waard.
Het mag dan een eeuw geleden spelen, het thema is nog onveranderd actueel. Vandaag de dag lopen er nog steeds jongeren rond die niet weten wat ze aanmoeten met de snel veranderende maatschappij, en daarin geen plaats voor zichzelf zien...

(HH)