Recensie ARQ deel 1 t/m 15 HC
door Andreas


 

Andreas Martens moet – naar zijn werk te oordelen – een vreemde man zijn, een eigenzinnig type.
Hij is verantwoordelijk voor een aantal behoorlijk ongrijpbare strips die tóch door een vrij grote groep liefhebbers worden gekocht. Andreas'strips behoren niet tot de kaskrakers en zullen nooit verkoopaantallen halen waar aandeelhouders van gaan grijnzen, maar zijn publiek is wel hondstrouw.
Ik vraag me wel eens af of dat terecht is. Ook ik behoor tot zijn trouwe aanhangers, maar heb meermalen op het punt gestaan maar eens te stoppen met het verzamelen van zijn strips. De eerste keer was toen hij met Cyrrus en Mil op de proppen kwam. Ik begreep werkelijk helemaal niets van het verhaal en daar kan mijn alfa-brein niet zo heel erg goed tegen. De tweede keer dat ik half-half afhaakte was bij zijn lang(st)lopende serie Arq.
Ik las er ooit vier delen van en daar bleef 't bij. De boeken bleef ik kopen, want het tekenwerk van Andreas' is geweldig, maar het daadwerkelijk lézen van de strips, dat vond ik toch een beetje zonde van mijn tijd.
Nu er zich meer dan tien delen – nog altijd ongelezen – in mijn kast verzameld hebben vind ik dat het tijd wordt voor een definitief oordeel. Ik trek ze uit de kast, en begin bij deel één te lezen. Wat mijn stripkast betreft is het deze keer erop of eronder voor Arq...
...en voor Andreas.




Van de ooit eerder gelezen vier delen is mij hoegenaamd niets bijgebleven, dus stap ik volkomen fris Andreas' wereld binnen, zij het met een licht vooroordeel.
De eerste indruk is goed: Andreas' zoekt steeds naar grafische vernieuwing – één van mijn redenen om zijn werk te blijven volgen – en Arq begint met vier horizontale 'tijdbalken' boven elkaar die over een aantal pagina's de belevenissen van twee koppels en twee individuen vertellen.
De vier verhaallijnen komen bij elkaar als blijkt dat ze alle zes in of rond een hotel verblijven; op verschillende verdiepingen daarvan. Met één verticaal plaatje knoopt Andreas hun levens aan elkaar en dan wordt het wazig: Plotsklaps bevinden vijf van hen zich samen op een vreemde planeet!
De omgeving en de bewoners van de planeet zijn nogal vijandig en de groep raakt versplinterd waardoor er weer vijf aparte verhaallijnen ontstaan.
Het verhaal is niet altijd even gemakkelijk te volgen en Andreas' vergt veel van zijn lezers, niet in de minste plaats doordat hij regelmatig de boel omgooit waardoor alles wat je denkt te weten overboord kan.
Een grote hulp bij het lezen zijn de samenvattingen waar hij zijn albums mee begint. Het kan aan mijn ongeduld tijdens het lezen hebben gelegen, maar ik heb een aantal essentiële plotwendingen pas begrepen toen ik de samenvattingen las...
Als de eerste cyclus ten einde is is de lezer een heel stuk wijzer, maar feitelijk nog weinig opgeschoten.
Daar lijkt het Andreas dan ook niet om te gaan. Hij eist voor zichzelf complete vrijheid en laat zich soms meer leiden door vormen dan door verhaal.
Dat verhaal vertelt hij soepel en boeiend, maar voor de rest lijkt hij zich weinig van de lezer aan te trekken.
Het is tenslotte zijn universum, dat hij naar eigen believen kan oprekken. Soms laat hij een heel deel lang zijn hoofdpersonen links liggen om een zijweg te bewandelen.

 

 

Ook met de boekenkast van zijn lezers houdt hij weinig rekening. De eerste cyclus heeft een standaard stripboek-formaat, de tweede is vierkant en de derde zo langwerpig dat het in geen enkele normale boekenkast rechtopstaand past.
Voor de tweede cyclus past hij ook nog eens zijn tekenstijl en inkleuring aan, om dat bij de derde opnieuw te doen en alle kleur vaarwel te zeggen.
Het hoort allemaal bij die Andreas-eigenzinnigheid waar je van houden moet.
Andreas' maakt zeker geen doorsnee-verhalen en het zou allemaal iets meer to-the-point mogen, maar hij heeft – naast zijn vernieuwende tekenwerk – wel degelijk iets te melden op verhaal-gebied, het verschilt alleen allemaal heel erg van wat we gewend zijn van andere strips.
Hoewel het allemaal redelijk vaag is weet hij steeds nieuwe elementen toe te voegen om de boel interessant te houden. Andreas wekt de indruk een enorm verhaal in zijn hoofd te hebben waar hij ons mondjesmaat stukjes van aanbiedt. Tijdens het lezen vallen er steeds meer puzzelstukjes op hun plaats, maar de lezer moet niet de illusie hebben Andreas' universum helemaal te kunnen doorgronden. Het is aan verandering onderhevig.
Rork en met name Capricornus zijn wat toegankelijker, maar wie bereid is de teugels uit handen te geven en zich volledig in het universum van Andreas onder te dompelen kan aan Arq ook veel plezier beleven.
Al is dat plezier van een heel andere orde dan je normaal gesproken aan strips beleeft.
Het eindoordeel: Andreas mag blijven in mijn stripkast, zelfs al past-ie er fysiek gezien niet helemaal goed in...


(HH)