Recensie Heer Bommel & Tom Poes - De bovenbazen
Tekenaars eren een meesterwerk
hertekend door twintig Nederlandse striptekenaars

100 Jaar Toonder, dus is het Bommel, Bommel, Bommel wat de klok slaat. 100 Jaar Toonder, is dat geen mooie gelegenheid om eens op te houden met het uitmelken van een dode stripreeks?
Wel als er niets nieuws meer te melden zou zijn over Heer Bommel, Tom Poes en hun geestelijke vader Marten Toonder, maar zolang ze op de proppen komen met interessante uitgaven lijkt er mij weinig mis met een beetje uitmelken.
Goed, het Bommel-kookboek Koken op Bommelstein, het Bommel-citatenboek Zeg nu zelf en de Bommelglossy zijn natuurlijk hebbedingetjes, maar de langverwachte Marten Toonder biografie van Wim Hazeu en het daar naadloos op aansluitende Schrijvers prentenboek Een dubbel denkraam voegen wel degelijk wat toe aan de Toonderania, al valt dit alles natuurlijk niet écht nieuw te noemen.
Wel echt nieuw is Tekenaars eren een meesterwerk. Nou ja... voor de helft dan. Zo vastgeroest als Bommel lijkt te zijn, toch hebben de uitgevers een experiment aangedurfd door een twintigtal Nederlandse tekenaars de opdracht te geven de stroken van het Bommel-verhaal De bovenbazen – in hun eigen stijl – te hertekenen.
Het levert een verrassend Bommelboekje op. Er is nogal wat verschil in de aanpak van de tekenaars. Sommige trekken de oorspronkelijke tekeningen eenvoudigweg over in hun eigen stijl (Erik kriek), anderen geven er een geheel eigen interpretatie aan. Zo duiken er in de stroken van dandy Hanco Kolk ineens lekkere wijven op achter een ijverige bankbediende en drinkt Bovenbaas AWS karnemelk uit een cocktailglas.
Niet alle experimenten vind ik even geslaagd. Bij sommige tekenaars blijkt de eigen stijl een keurslijf waar Bommelfiguren slechts met moeite ingeperst kunnen worden. Opvallend is dat de man die van alle vertegenwoordigde tekenaars vermoedelijk het beste Bommel tekenen kan (Dick Matena) de plank totáál misslaat met een stijltje dat me ook in andere serieuze stripexperimenten waar hij aan meewerkte (Strips in stereo) al ergerde.
Typex maakt van Bommel weer een beer en van Tom weer een poes. Jean-Marc van Tol voorziet alle Bommelfiguren van Fokke & Sukke-piemeltjes, Gerben Valkema (Elsje) zet een fraai getekende knuffelbeerversie van Heer Bommel neer en Henk Kuijpers verliest zich weer eens in vermoeiende details.
Ieder zal zo zijn eigen favorieten hebben, de mijne is Milan Hulsing, die het griezelige en spookachtige dat vrijwel elke Bommelstrip kenmerkt op geheel eigen wijze op papier zet.
Achterin het boek zijn op klein formaat alle stroken van Toonder zelf opgenomen. Juist door de hertekende stroken te vergelijken met de originele tekeningen zie je hoe de tekenaars te werk zijn gegaan. Een boeiend experiment!
Ook het laatste strookje is van Toonder zelf.
Net als het verhaal natuurlijk.
De bovenbazen is nog steeds actueel. Misschien wel meer dan ooit!
Toonder doet er na 100 jaar nog altijd toe...

(HH)