Recensie Egon Schiele - Leven en sterven HC
door Xavier Coste

Als je d'r goed over nadenkt is het eigenlijk zo logisch als wat: een strip over een schilder. Een prosa biografie moet het altijd stellen met ten hoogste een paar pagina's met afbeeldingen; een strip barst van de plaatjes! Een kundig tekenaar kan zelfs de gehele strip in de stijl van de behandelde schrijver tekenen, al is dat geen geringe opgave. Xavier Coste doet met Egon Schiele – leven en sterven – een poging in die richting en het moet gezegd: geen onaardige.
De strip ademt ongeveer dezelfde sfeer als Schiele's bonkige schilderijen, maar natuurlijk is niet elk plaatje een echte Egon Schiele geworden. Gelukkig maar, want dat zou de leesbaarheid vermoedelijk niet bevorderen. De primaire functie van strip is een verhaal vertellen, de tekeningen – hoe mooi soms ook – moeten daaraan ondergeschikt gemaakt worden, bij schilderijen ligt dat anders. Er zullen trouwens legio mensen zijn bij wie het woord 'mooi' niet direct het eerste is waar ze aan denken bij het zien van Schiele's schilderijen. Egon was duidelijk een gekweld man en dat kwam dwars door de verf naar de oppervlakte.

Het verhaal is – volgens de auteur – een geromantiseerd portret van de schilder. Zijn leven was controversieel. Hij werd van de kunstacademie geschopt, belazerde zijn vrouw met zijn modellen, verdomde het om commerciële kunst te vervaardigen, maakte onzedelijke doeken waar de tijd nog niet rijp voor was en belandde zelfs in het gevang omdat hij twee minderjarige meisjes had betaald om naakt voor hem te poseren. Net als hij na zijn vrijlating zijn leven weer een beetje op de rit heeft overlijden zijn mentor – de schilder Gutav Klimt – en zijn vrouw. Niet veel later wordt Schiele – net als zijn vrouw – het slachtoffer van de Spaanse griep. Hij is dan 28 en staat nog maar aan het begin van zijn carrière.
Eigenlijk is zijn nagelaten werk allemaal jeugdwerk, we zullen nooit weten tot welk formaat Schiele nog uit had kunnen groeien. Of wat voor een teleurstelling hij had kunnen worden, want ook dat was natuurlijk een mogelijkheid geweest...

Egon Schiele – leven en sterven is wat mij betreft een vrij goed geslaagd experiment. De titel van deze strip dekt de lading volledig en Coste verzuipt gelukkig niet in pretenties. Hij volgt redelijk strikt de feiten zonder daar al te veel 'eigens' aan toe te voegen, behalve dan zijn interpretatie van de beschikbare gegevens over Schiele's leven. Dat is geen bezwaar, maar daardoor beklijft het wat minder en wordt het geen topper in het genre van de alternatieve strip.
Dit boek valt nog het beste te vergelijken met een soortgelijk project over de filosoof Nietzsche: Vrijheid scheppen. Zeker de moeite waard voor iedereen met een wat meer dan oppervlakkige belangstelling voor de schilderkunst in het algemeen en Schiele in het bijzonder, maar goed, wie Schiele's schilderijen niets vindt zal dit boek waarschijnlijk sowieso links laten liggen...

(HH)