Recensie De grote slachting HC
door Jacques Tardi & Jean-Pierre Verney

Er was een tijd dat ik elke maand even binnenliep bij het plaatselijke antiquariaat.
Die tijd is voorbij.
Niet alleen kwam ik er niet meer aan toe alle naar mijn hol gesleepte boeken ook daadwerkelijk te lézen, het antiquariaat heeft in de tussentijd ook het loodje gelegd.
Toen ik eens een boek wilde hebben over de Eerste Wereldoorlog bleek hoe oneerlijk het in Nederland qua aandacht verdeeld was tussen de beide Wereldoorlogen. Nog geen halve meter Eerste Wereldoorlog legde het overtuigend af tegen een múúr vol Tweede Wereldoorlog-boeken. Dat komt natuurlijk niet alleen doordat de Eerste langer geleden werd uitgevochten, maar ook doordat ons koninkrijk zich buiten de Eerste Wereldoorlog wist te houden.
Zo langzamerhand komt er echter meer en meer aandacht voor de 'ondergewaardeerde' oorlog.
Ook in de stripwinkels!

Sinds we in 2010 het artikel De Eerste Wereldoorlog in strip publiceerden op onze website zijn er een flink aantal goede WOI-titels bijgekomen en dit jaar (2014) wordt een goed jaar voor stripliefhebbers die graag strips over de Eerste Wereldoorlog lezen. Het 100 jaar geleden is dat de Grote oorlog uitbrak en dat zullen de Franse en Belgische stripmakers niet ongemerkt voorbij laten gaan.
Om te beginnen herdrukt Casterman de beste Eerste Wereldoorlog-strip De Loopgravenoorlog.
Veel beter dan in dit album wordt het niet, want Jacques Tardi sleurt de lezer mee de loopgraven in en laat deze smerige oorlog zien zoals-ie vermoedelijk ook was. Er is niets heroïsch aan deze zinloze slachting.
Hij deed het jaren later nog eens dunnetjes over met De Grote slachting.
Daarin geeft hij min of meer een historisch overzicht van de gebeurtenissen tussen 1914 en 1919.
In zijn bekende rommelig ogende stijl toont Tardi de belevenissen van een metaaldraaier uit Parijs die tegen zijn wil soldaat werd. Diens commentaar op hetgeen hij in die vierenhalf jaar meemaakt is cynisch en gespeend van elke heroïek.
De soldaat is lijfelijk aanwezig bij enkele van de speerpunten uit de geschiedenis van de Grote Oorlog, de belangrijke gebeurtenissen waar hij niet bij aanwezig was verneemt de lezer – net zoals de soldaat zelf – uit verhalen die doorsijpelen de loopgraven in. Daarmee geeft Tardi een verrassend compleet beeld van het verloop van de Eerste Wereldoorlog.
Maar het draait niet alleen om de grote de gebeurtenissen; Tardi geeft vooral heel goed het gevoel van de oorlog weer, voor zover dat mogelijk is bij een dergelijke verschrikking.
Het boek begint nog optimistisch, bijna vrolijk en voor Tardi's doen uitbundig van kleur. De Franse soldaten bewegen zich in opvallende blauw/rood gekleurde uniformen door groene weilanden tussen de bloeiende bomen. Als duidelijk wordt dat ze met dergelijke kledij als lopende schietschijven fungeren krijgen ze een meer sober uniform aangemeten.
Langzaamaan verdwijnt er steeds meer kleur uit Tardi's tekeningen en wordt alles grauw en grijs...

Met De grote slachting komt Tardi heel erg dicht bij het werk van de schrijver met wie ik hem altijd ben blijven associëren: Louis-Ferdinand Céline. Ga er maar aanstaan; een oorlog navertellen met slechts de taal van de straat tot je beschikking.
Dat de verteller bij het doen van zijn relaas nauwelijks emotie toont maakt het des te aangrijpender.
Hoewel hij nog steeds overeind staat weet de voormalige metaaldraaier dat een gruwel als deze niet te overleven valt. Daar heeft hij zich bij neergelegd. Het raakt hem allemaal niet echt meer. Hij ís in feite al dood...
Wordt de geschiedenis doorgaans geschreven door de overwinnaar; De grote slachting is het relaas van een slachtoffer, een verliezer en eentje die er geen doekjes om windt. Je ziet de lichamen uiteenspatten onder een granaataanval, de lijken in het prikkeldraad hangen, steden verkruimelen en geïmproviseerde veldhospitalen verzuipen in het bloed en de pus.
Een gruwelijk maar intrigerend boek.
Jarenlang leek het er op dat De loopgravenoorlog als beste strip over de Eerste Wereldoorlog niet te overtreffen was, maar Tardi heeft met De grote slachting zijn eigen De loopgravenoorlog een treetje naar beneden geduwd op het erepodium...

(HH)