Tokkie Tor op speed
de rock & roll strips van Ptiluc

In de jaren zestig sloegen de muzikanten van The Who kun instrumenten aan barrels aan het eind van een optreden. Het was een gimmick die de band beroemd maakte, maar ook een zware aanslag op de bandkas. Ooit zag ik in een boek een credit/debet-nota van de band van halverwege de jaren zestig. Zwaar in de min.
Wie rebels wil zijn kan beter iets van een ánder kapot maken, dat scheelt in de portemonnee bedachten de opvolgers van The Who en het grote gooien van televisies uit hotelkamers was begonnen.
Hoe krijg je als striptekenaar het stempel 'rebel'?
Vroeger lukte dat nog wel door een vieze strip te maken of een controversiëel onderwerp aan te pakken, maar wie in de geborneerde wereld van vandaag de dag nog wil shockeren moet van goede huize komen.
Striptekenaar Ptiluc had de oplossing. De eerste stripliefhebbers die bij stripbeurzen hun zojuist gekochte album aan Ptiluc overhandigden, zodat hij er een tekeningetje in kon maken, zullen ongetwijfeld geshockeerd zijn geweest bij het aanzicht van een maniakale Ptiluc die het album te lijf ging met aansteker en penseel. Met de achterkant van het penseel boorde hij gaten in de schutbladen, met de aansteker stak hij hele pagina's in de fik, met peuken drukte hij het vuur weer uit! Rock & roll!!!!
Toch waren deze acties eerder constructief dan destructief. Ptiluc liet zich inspireren door de ontstane chaos en plaatste daarna één of meerdere van zijn ratjes in het landschap dat zojuist door geweld tot stand was gekomen. Het zal wel eens mislukt zijn, maar het heeft ook de meest unieke stripbeurs-tekeningen ooit opgeleverd.

Ptiluc brak door met de magistrale punkstrip Pacush blues. Pacush: bargoens voor vuilnisbelt, de blues spreekt voor zich. Het leven van Ptiluc's ratten op de vuilnisbelt sucks! In het eerste deel Eerste maten (zwart-wit) vertelt hij cynische korte verhaaltjes. Zijn tekenstijl laat nog te wensen over, maar hij ontwikkelt zich. Qua stijl past Ptiluc's vroegste werk in de traditie van Gotlib's L'Echo des Savanes / Fluide Glacial -werk en Franquin's Zwartkijken. Vanaf deel twee Jefferson of het bestaan is een pijn wijdt hij zich aan lange verhalen, vanaf deel drie Het grote belang van kleine akkoorden publiceert hij in kleur.
Zijn verhalen zwabberen nog wat, maar langzamerhand krijgt het meer vorm. Hij mengt een inktzwart mensbeeld met filosofie en daarmee wordt Pacush blues een metafoor voor wat er in onze maatschappij allemaal mis is. En dat is nogal wat. Stof genoeg voor Ptiluc.
Met deel vier Crescendo maakt hij zijn eerste echte meesterwerk en die lijn zet hij voort met de daarop volgende delen Decrescendo en Zeeziek. Uitgeverij Blitz koos ervoor om de Nederlandse vertalingen met die laatste drie te beginnen en het vroeger werk pas later in de reeks uit te brengen (hieronder vindt u alle delen in de oorspronkelijke volgorde, zoals Ptiluc ze tekende).
Het zevende deel Variaties op een thema gaat dieper dan alle voorgaande delen als één van de ratten in het laboratorium terechtkomt, in een De Matrix-achtige omgeving. Knap album, dat samen met de vorige drie als hoogtepunt van Ptiluc's oeuvre mag gelden.
Vanaf deel 8 worden de verhalen minder, al is de parallel tussen het leven van de auteur en de verhalen-vertellende rat in De wet van Murphy wel weer geniaal. Waar wordt kunst commercie? Het toont aan dat Ptiluc nog altijd tekent en schrijft vanuit zichzelf. Hij neemt riciso's en doet wat hij zélf wil.
Deel negen De mythe van Frankenstein herschreven deel 1 is het begin van een tweeluik, waarvan het tweede deel helaas nooit in het Nederlands vertaald is.
In Frankrijk zijn in totaal 13 delen verschenen van Pacush blues als Ptiluc stopt en zijn figuurtjes meeneemt naar de gagstrip De ratten, waar slecht één deel van vertaald werd voor de raderen van uitgeverij Blitz vastlopen in financiëel wanbeleid.
Voor alle in Nederland verschenen delen: zie onder.

Ptiluc – die de goedkeuring van grootmeester Andre Fanquin kon wegdragen – maakt nog steeds strips, die helaas al een kleine vijftien jaar niet meer in het Nederlands vertaald worden. Zijn serie De Ratten (Les rats) is in Frankrijk momenteel al bij deel 8. Tijd voor een vertaling!
Daedalus? Silvester? Please?
Dan kan Ptiluc ook weer eens op een Nederlandse stripbeurs zijn kunsten komen vertonen en zijn we niet langer enkel afhankelijk van Youtube om de striptekenaar die de rock & roll-attitude in de stripwereld introduceerde aan het werk te zien...

(HH)

Zie Ptiluc aan het werk: Klik hier	Verf en peuken op papier (uit Rattenpest)

Pacush Blues 1 Eerste maten NL-nummering: deel 6	Pacush blues 2 Jefferson of het bestaan is een pijn NL-nummering: deel 7	Pacush blues 3 Het grote belang van kleine akkoorden NL-nummering: deel 5
Pacush blues 4 Crescendo NL-nummering: deel 2	Pacush blues 5 Decrescendo NL-nummering: deel 3	Pacush blues 6 Zeeziek NL-nummering: deel 1
Pacush blues 7 Variaties op een thema NL-nummering: deel 4	Pacush blues 8 De wet van Murphy NL-nummering: idem	Pacush blues 9 De mythe van Frankenstein herschreven NL-nummering: idem
Pacush Blues special HC Rattenpest Prentenboek		De ratten 1 Op weg naar nergens

De draak van Mons 1 Het geheugen in de modder	De draak van Mons 2 Twijfel en vergetelheid