Recensie Scherven / Littekens door Erik de Graaf

Erik de Graaf heeft er lang over gedaan om zijn tweeluik Scherven / Littekens te voltooien. Tien jaar zat er tussen deel 1 en deel 2.
Maar ja... tweehonderdvijftig pagina's (per deel) die allemaal in de avonduren en in het weekend getekend moeten worden, De Graaf doet zijn stripwerk buiten zijn vaste betrekking om. Dan vind ik zo'n vijfentwintig pagina's per jaar nog getuigen van een enorme werklust, want hij doet ook nog eens alles zelf: verhaal, teksten, tekeningen en inkleuring.

Het verhaal baseerde hij op familieverhalen uit de oorlog. De verhalen rond een oom die soldaat was in de Tweede Wereldoorlog, een opa die lid was van de Binnenlandse strijdkrachten en een soldaat die ingekwartierd was bij De Graaf's grootouders vormen het vertrekpunt van Scherven / Littekens.
De Graaf 's verhaal speelt zich af ná de bevrijding, maar van euforie is geen sprake. Hij vertelt hoe Esther en Victor geknakt uit de oorlog tevoorschijn zijn gekomen. Een normale groep jonge mensen is door een abnormale toestand veranderd, verbitterd geraakt, angstig geworden, gebroken of eenvoudigweg doodgeschoten.
Voor hen is na de oorlog niets nog hetzelfde als daarvoor.
De Graaf vertelt een ogenschijnlijk eenvoudig, maar o zo indringend verhaal.

Het tekenwerk van De Graaf is zeer gestileerd, hij tekent veel pratende hoofden. Er zit weinig actie in zijn tekeningen en je zou kunnen zeggen dat het wat stijfjes is. Ook zit er nauwelijks ontwikkeling in: Wie pagina 1 van Scherven naast pagina 250 van Littekens legt ziet dat De Graaf zéér consequent vastgehouden heeft aan z'n stijl. Normaal zie ik graag wat losser tekenwerk (ik vind dit overgestileerd), maar zijn tekenwerk oogt even helder en ongecompliceerd als de vertelling leest.
De gestileerde lijnvoering en inkleuring van Scherven en Littekens bieden weinig ruimte voor emoties. Dan sluit perfect aan bij het verhaal: In een oorlog telt een individu niet en wordt al het persoonlijke ondergeschikt. Emoties zijn voor soldaten en verzetsmens (en onderduikers) niet erg nuttig.
Pas als de dreiging voorbij is steken die weer de kop op. Zie er dan maar eens mee om te gaan...
Daarover gaat dit zeer geslaagde tweeluik.

Het tien jaar oude deel één van de ter ziele gegane uitgever Oog & Blik is nog altijd leverbaar, maar de nieuwe uitgever Dupuis herdrukte deel 1 bij het verschijnen van deel 2. De Graaf maakte een nieuw coverbeeld waardoor de voorkanten van beide albums prachtig op elkaar aansluiten.

(Hans Hartgers)

Interesse? Koop het album hier!