Recensie Atlantikwall HC
door Hennie Vaessen

De tijd is rijp om ons oorlogsverleden – letterlijk – op te graven.
Langs de Nederlandse kust worden dankzij een enorme subsidie overal bunkers van zand bevrijdt en toegankelijk gemaakt voor toeristen en belangstellenden.
Nog niet eens zo lang geleden werd mij bij de VVV op Terschelling verzekert dat er geen bunkers op het eiland meer te vinden waren (terwijl ik er toch met eigen ogen een paar had zien liggen) en dat er voor dergelijke zaken absoluut geen belangstelling meer bestond. Nu hebben alle Waddeneilanden een eigen bunkermuseum, lijkt het trauma verwerkt en kan eenieder met eigen ogen zien hoe 'ons' stukje van de Atlantikwall er uit gezien moet hebben.

Ja 'ons' want hoewel de Duitsers de initiatiefnemers waren werden er duizenden Nederlanders ingezet voor de bouw van de honderden betonnen misbaksels langs onze kust. Arbeitseinsatz-werknemers (door de Duitsers verplicht te werk gestelde Nederlanders die desgewenst – aan henzelf de keuze – ook best in Duitsland aan de slag mochten), maar ook lokale aannemers en transportbedrijven waren er maar wat druk mee. Na de oorlog konden diezelfde aannemers aan de slag om de rommel weer – opnieuw tegen betaling – af te breken.
Dat laatste kon de gemeenschap niet snel genoeg gaan en dat is heel goed te begrijpen. De Atlantikwall veranderde hun levens: Het strand werd onbegaanbaar, de duinen lagen vol mijnen, hele woonwijken moesten wijken voor tankgrachten.
De komst van de Atlantikwall was voor het dagelijkse leven van kustbewoners een ingrijpend gebeuren.

Anno 2018 is er gelukig weer aandacht (en geld) voor dit stukje Nederlandse geschiedenis.
Hennie Vaessen vestigt er specifiek de aandacht op met zijn nieuwe 'oorlog in Nederland'-boek Atlantikwall.
Hoewel dit verdedigingswerk zich langs ruim 5000 kilomters uitstrekte van de Noordkaap tot Spanje, beperkt Vaessen zich tot de Atlantikwall in Zuid-Holland en de gevolgen die de bouw ervan had op de Nederlandse bevolking.
Met Atlantikwall vertelt hij niet het verhaal van één of twee personen, maar stipt hij zo'n beetje alle aspecten aan die ermee te maken hadden. De hoge Duitse officieren die er de leiding over hadden, de Duitse soldaten die er wacht bij moesten lopen, de Nederlanders die te werk werden gesteld, de Nederlandse verzetsmensen, de burgemeesters die zich moesten schikken naar de wil van Seiss-Inquart. Maar ook dat de Atlantikwall in feite een onmogelijkheid was, zoals Vaessen veldmaarschalk Erwin Rommel laat zeggen: 'Het idee van de Atlatikwall kon nooit werken. En ik wist het. Eenmaal doorbroken? Alles in één klap waardeloos.'
Hij kreeg gelijk...


Mooi stukje Nederlandse geschiedschrijving bedrijft Vaessen hier.
Met dit album geeft hij heel helder weer wat de impact van dat megalomane bouwproject was, en die impact zal in Spanje, Frankrijk, België of Noorwegen weinig anders zijn geweest dan in ons landje...

(HH)

Interesse? Koop het album hier!