Recensie Jan Kordaat integraal 1 HC
1941-1946 door Jije en Jean Doisy

De Nazi's hebben Europa in het ongeluk gestort en ze hebben wonden geslagen die tot op de dag van dag voelbaar zijn, maar toch komt een stripliefhebber er niet onderuit toe te geven dat het hedendaagse stripverhaal bestaat dankzij de verwrongen denkbeelden van Adolf Hitler.
Niet omdat hij zo'n stripliefhebber was, maar omdat hij de import van Amerikaanse stripverhalen verbood. Vrijwel alle stripbladen werden voornamelijk gevuld met strips uit Amerika en zaten ineens zonder geschikt publicatiemateriaal. De Europese strip stond nog in haar kinderschoenen en kreeg ineens de kans om zich te bewijzen. Edgar P. Jacobs begon zijn stripcarrière toen Flash Gordon het land niet meer in mocht. Hij tekende het verhaal af, naar tevredenheid van de uitgever en mocht een eigen Flash Gordon-achtige strip maken De U-straal; de voorloper van Blake & Mortimer.
Jijé maakte in opdracht van zijn uitgever een Superman-verhaal af en kon daarna aan de slag met Don Bosco om het vrijgekomen gat te vullen. Jijé tekende al langer voor Robbedoes, in een humoristische stijl. Don Bosco moest realistisch getekend worden en dat beviel de jonge tekenaar eigenlijk veel beter. Zoveel verschil was er trouwens volgens hem niet tussen karikaturaal en realistisch tekenen, je moest gewoon wat extra plooien toevoegen. De communistisch ingestelde hoofdredacteur (zonder dat deze titel overigens officieel was) van Robbedoes Jean Doisy bedacht de Robbedoesclub Eerewet, een oproep aan jonge Belgen die niet tegen dovemansoren gericht was en die een boegbeeld en lichtend voorbeeld nodig had. Dat werd Jan Kordaat, de man met de krachtige handdruk, die eerlijk en oprecht was. En dapper!

Tussen Jijé en Doisy boterde het niet zo, maar samen maakten ze toch een kleine tweehonderd pagina's van Jan Kordaat die in de eerste integrale van uitgeverij Scratch gebundeld zijn. Jijé zou daarna het tekenwerk overdragen aan Eddy Paape.
Het informatieve dossier in deze eerste Jan Kordaat integrale is fantastisch, en belicht niet alleen de ontstaansgeschiedenis van Jan Kordaat, maar tevens de fundamenten van de Franco-Belgische strip.
Het tekenwerk van Jijé is nogal onderhevig aan stijlwisselingen. Hij lijkt voortdurend op zoek naar een stijl en schakelt tussen realistisch, gestileerd en haast karikaturaal tekenwerk, net zo lang tot hij uiteindelijk een stijl vindt die onmiskenbaar Jijé is.
Het verhaal is – net als alle andere vroege Europese strips – nog wat aan de magere kant. Een onverschrokken speurder die dankzij volharding en edelmoedige inborst zegeviert over de schurk. De (strip)wereld was nog zwart-wit, de held blond, de schurk donker van haar. Je moet een beetje historische interesse hebben om de strip op waarde te schatten, maar er gebeurt voldoende in en de held wordt van het ene avontuur naar het andere gesleurd. Ook hier doet de invloed van bijvoorbeeld Flash Gordon zich gelden, want Alex Raymond's verhalen hadden niet veel meer om het lijf, al lag het tekenwerk van de Amerikaanse striptekenaars destijds mijlen voor op die van hun Europese vakbroeders.

Jan Kordaat integraal 1 bevat geen stripwerk dat niet eerder in boekvorm uitgegeven werd, maar de albums Jan Kordaat, speurder (1943/1946) en Jan Kordaat II (1948) zijn al jááren van de markt. Bovendien heeft de uitgever besloten om zoveel mogelijk de publicatie uit Robbedoes te volgen. Voor de albums werden er vijf in plaats van vier stroken onder elkaar geplaatst, waardoor sommige plaatjes getrimd moesten worden. Ik heb het al bij meer integrales beweerd, maar mooier dan op deze manier had dit klassieke stripwerk niet uitgegeven kunnen worden.
Voor veel stripliefhebbers zal dit wegens zeldzaamheid van de eerste drukken een eerste kennismaking zijn met deze verhalen, maar zelfs wie Jan Kordaat Speurder en Jan Kordaat II al in de kast heeft staan zal zich aan deze integrale niet bekopen.
En in deel twee wordt 't allemaal nog véél mooier, want de eerstvolgende vijf verhalen (getekend door Eddy Paape) verschenen nooit in album...

(HH)

Interesse? Koop het album hier!